Stikstof hoe nu verder?
Salderen (intern en extern) blijft voorlopig nog het toverwoord bij het kunnen realiseren van bouwprojecten met een stikstofuitdaging. Als gevolg van het voorgenomen maatregelenpakket van het kabinet gaat bij de toepassing van dit instrument het nodige veranderen. We hebben de belangrijkste wijzigingen op een rijtje gezet in onze blog Stikstof hoe nu verder?
Salderen
Door het vervallen van de bouwvrijstelling wordt steeds vaker gezocht naar mogelijkheden om met behulp van salderen een bouwproject mogelijk te maken. Wordt de grenswaarde voor stikstofdepositie overschreden? Mogelijk biedt dan intern of extern salderen nog uitkomst.
Maatregelen intern salderen
Om de onzekerheid voor initiatiefnemers en bevoegde instanties te beperken, wordt een vergunningplicht voor intern salderen geïntroduceerd. Dit betekent dat een initiatiefnemer toestemming vraagt bij het bevoegd gezag wanneer het project kan leiden tot stikstofuitstoot en – depositie op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden, ook als de totale emissie van de activiteit niet toeneemt of zelfs afneemt! Het gebruik maken van de mogelijkheid om te salderen, leidt met de voorgestelde maatregelen dus altijd tot een vergunningplicht.
Enerzijds wordt de vergunningplicht dus uitgebreid. Daarentegen heeft het kabinet ook het voornemen uitgesproken om de reikwijdte van deze vergunningplicht te beperken. Echter, het is op dit moment nog onduidelijk op welke wijze hier invulling aan gegeven gaat worden. De voorgestelde wetswijziging zal in elk geval voorzien in overgangsrecht voor projecten waarbij intern gesaldeerd is vóórdat de vergunningplicht in werking treedt. Het streven is om het wetsvoorstel per 1 januari 2024 in werking te laten treden. Tot die tijd blijft intern salderen dus vergunningvrij.
Maatregelen extern salderen
Het kabinet wil meer kunnen sturen op de inzet van stikstofruimte die beschikbaar komt bij extern salderen. De wettelijke mogelijkheden hiertoe worden nu onderzocht, bijvoorbeeld ook om voorkeursrecht te kunnen vestigen op grond met een agrarische functie. Dit biedt het Rijk en de provincies de mogelijkheid om te sturen op het gebruik van de agrarische grond en daarmee overheidsprojecten (met een groot maatschappelijk belang) die afhankelijk zijn van extern salderen, doorgang te kunnen laten vinden. Dit betekent dat het voor initiatiefnemers lastiger wordt om zelfstandig aan externe salderingsruimte te komen.
Verbeteren en vereenvoudigen systeem toestemmingverlening
Het kabinet wil daarentegen het toestemmingsverlening-systeem vereenvoudigen. Zij stelt voor dit langs twee sporen te bewerkstellingen, met een aanpak voor zowel de korte als voor de lange termijn.
Op de korte termijn werkt het kabinet aan standaardisatie van de toestemmingverlening door middel van kengetallen of vuistregels om zo administratieve lasten voor initiatiefnemers te verminderen. Het doel hiervan is om snel inzicht te verschaffen in de vraag of voor een activiteit een vergunningplicht geldt. In hoeverre ontwikkelprojecten hiermee geholpen zijn is daarbij mede afhankelijk de keuzes die gemaakt worden ten aanzien van de te hanteren vuistregels en kengetallen, en van de toepassing daarvan.
Voor de langere termijn is het doel toestemmingverlening te vereenvoudigen en meer ontwikkelperspectief te bieden voor economische en maatschappelijke activiteiten. Het kabinet onderzoekt daarom de mogelijkheden voor een nieuw systeem van toestemmingverlening. Hoe dat eruit komt te zien, blijft echter nog lange tijd ongewis; de implementatie in wet- en regelgeving, evenals de daadwerkelijke toepassing ervan, kan pas plaatsvinden zodra natuur- en bronmaatregelen zijn uitgevoerd en de staat van natuur aantoonbaar is verbeterd. Het Kabinet streeft ernaar om in het eerste kwartaal van 2023 hierover aan initiatiefnemers duidelijkheid te verschaffen. In combinatie met verduurzaming van de bouw, zullen hiermee hopelijk veel kleine bouwprojecten geholpen zijn.
Tot slot
In de week van 24 januari 2023 wordt een nieuwe Aerius-calculator gelanceerd. Voor alle lopende procedures dienen de reeds uitgevoerde berekeningen met de nieuwe calculator geactualiseerd te worden. Verder is van belang om te vermelden dat in dit blog-bericht een korte samenvatting is gegeven van de maatregelen uit de Kamerbrief die voor vergunningverlening van belang zijn. Uiteraard beslaat het maatregelenpakket een veel groter geheel. Voor een compleet overzicht ervan, verwijzen wij u graag naar de Kamerbrief d.d. 25 november 2022, te raadplegen via onderstaande link.
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2022/11/25/voortgang-integrale-aanpak-landelijk-gebied-en-opvolging-uitspraak-raad-van-state-over-porthos